Stulecie z "ogórkiem"
Już niebawem ważna data dla toruńskiej komunikacji miejskiej. 16 listopada 2024 r. minie 100 lat, odkąd na ulice Torunia wyjechał pierwszy miejski autobus. Z tej okazji Miejski Zakład Komunikacji przygotował niespodziankę dla pasażerów – bezpłatne przejazdy zabytkowym autobusem marki Jelcz zwanym „ogórkiem” oraz Jelczem 120 MM/1.
Pierwszymi autobusami miejskimi w Toruniu były cztery pojazdy marki Ford kursujące pomiędzy Dworcem Toruń Miasto a Dworcem Toruń Przedmieście (Główny). Rok później autobusy dojeżdżały do Podgórza i Jakubskiego Przedmieścia. Od tego czasu miejska komunikacja autobusowa w grodzie Kopernika przechodziła różne koleje – od wycofania z powodu nierentowności do wielkiego boomu spowodowanego możliwością pozyskiwania funduszy unijnych, z czego Toruń skrzętnie korzysta, nie tylko w kontekście rozwoju komunikacji autobusowej, ale ogólnie.
Przy wsparciu funduszy unijnych miasto rozbudowuje sieć tramwajową (w 2014 r., powstała nowa linia do kampusu uniwersyteckiego a w zeszłym roku została otwarta nowa trasa na północ Torunia), modernizuje przystanki i torowiska (wielką wagę przykłada do zieleni w ich otoczeniu), buduje węzły przesiadkowe, kupuje ekologiczne tramwaje, autobusy hybrydowe i elektryczne. Po mieście kursują 22 nowoczesne tramwaje typu Swing, 15 autobusów hybrydowych i 10 elektrycznych. W przyszłym roku na toruńskie ulice wyjadą cztery nowe autobusy o napędzie hybrydowym, w latach 2025/2026 pojawi się 25 nowych elektrobusów, a w 2026 roku cztery nowe tramwaje. Dalsze zakupy są na etapie pozyskiwania zewnętrznych środków.
Ponieważ jednak wśród pasażerów nie brakuje miłośników historii, z okazji setnej rocznicy uruchomienia w Toruniu komunikacji autobusowej będzie można odbyć podróż w klimacie retro i przejechać się zabytkowymi autobusami.
Przejażdżki „ogórkiem” i Jelczem 120 MM/1, zwanym pieszczotliwie „jelonkiem”, odbędą się w sobotę 16 listopada 2024 r. w godz. 12.00 – 15.00. Start przy Dworcu Toruń Miasto. Tam też autobusy będą wracały. Po drodze nie będą się zatrzymywać. Kursy odbywać się będą co ok. 20 minut. Ostatni rozpocznie się ok. 14.30. Przejazdy będą bezpłatne. Dodatkowo pasażerowie dostaną okolicznościowe bilety.
Przy okazji przypominamy, że zabytkowego Jelcza120 MM/1 o numerze bocznym 413, turystyczny tramwaj i inne pojazdy z floty Miejskiego Zakładu Komunikacji można wynajmować na okolicznościowe przejażdżki. Kontakt do wynajmu: Biuro Obsługi Klienta MZK, tel. 783 898 988, 56 612 18 07, 56 612 18 08, e-mail:
Historia autobusów miejskich w Toruniu (od 1924 do dziś)
Pierwsze autobusy na ulicach Torunia pojawiły się 15 listopada 1924 roku. Były to cztery pojazdy marki Ford kursujące pomiędzy Dworcem Toruń Miasto a Dworcem Toruń Przedmieście (Główny). Rok później autobusy dojeżdżały do Podgórza i Jakubskiego Przedmieścia.
Po kilkunastu miesiącach uznano, że komunikacja autobusowa jest nierentowna i ją zawieszono. Wznowienie ruchu autobusowego nastąpiło w 1940 roku, kiedy okupant, nie mogąc odbudować zniszczonej linii tramwajowej przez most drogowy do Dworca Głównego, kupił 9 nowych autobusów marki Gräf Stift i 11 przyczepek. Autobusy te początkowo napędzane były benzyną, później przystosowano je na napęd ropny, a ostatecznie na gaz świetlny i drewno.
Pod koniec 1945 roku tabor autobusowy prawie w ogóle nie istniał, gdyż został przez niemieckie wojska zabrany lub zdekompletowany. Pierwszy autobus po wojnie został uruchomiony 9 lutego 1946 roku i kursował do Dworca Głównego. Drugi od 1 sierpnia i jeździł tą samą trasą w nocy. 4 listopada uruchomiono trzeci autobus, który kursował na linii łączącej plac Rapackiego z Podgórzem. Były to autobusy montowane z części wozów pozostałych po wojnie.
W 1952 r. do eksploatacji wprowadzono pierwszy nowy autobus Ikarus 30. Była to kropla w morzu potrzeb, więc rok później sprowadzono autobusy z tzw. "upłynnienia" marki Magirus oraz Mavag z Katowic. Od 1955 roku stanu taboru zaczął się poprawiać. Na ulicach pojawiły się autobusy krajowej produkcji - Star-52. Pod koniec 1958 roku było w Toruniu 14 autobusów, które obsługiwały linie łączące Podgórz, Rudak i Bielany.
Kolejne lata to stopniowy rozwój komunikacji miejskiej autobusowej i tramwajowej. Przyczynił się do tego rozwój miasta, a co za tym szło – większe zapotrzebowanie na przewozy. W latach 60-ytch pasażerów przewoziły autobusy marki San (różne typy) i Jelcz.
Do połowy lat 70-tych liczba linii wzrosła do ośmiu.
Znacznym utrudnieniem był brak odpowiedniego miejsca postojowego i naprawczego dla autobusów. Pojazdy stacjonowały i były remontowane na terenie zajezdni tramwajowej. Wybudowany w 1949 roku garaż dawno już nie zaspokajał potrzeb. Na początku lat 70. zamknięto fragment ulicy Bema i tam zorganizowano prowizoryczny plac postojowy dla autobusów. Później tak samo zagospodarowano plac obok stadionu żużlowego.
Poważna zmiana nastąpiła we wrześniu 1976 r., kiedy oddano do użytku zajezdnię autobusową z zapleczem technicznym przy ulicy Legionów. Obiekt, po modernizacjach przeprowadzonych w latach 1983 i 1984, pełni tę funkcję do dziś.
W kolejnych latach w systemie komunikacji autobusowej wprowadzano zmiany: wydłużano istniejące linie i uruchamiano nowe, poprawiano jakość obsługi. Od 1984 r. po Toruniu jeździły tylko Jelcze PR 110. W 1992 r. na ulice wyjechał kolejny typ Jelcza - 120M posiadający turbodoładowane silniki. Rok później zakupiono dwa autobusy o małej pojemności (Autosan H-6-20) służące do obsługi linii o małym natężeniu ruchu, głównie na trasie osiedle Brzezina - plac Teatralny.
W celu przystosowania komunikacji autobusowej dla potrzeb osób niepełnosprawnych zakupiono 10 pojazdów ze specjalnymi windami przeznaczonymi do transportu pasażerów na wózkach inwalidzkich oraz dwa autobusy z częściowo obniżoną podłogą typu Jelcz 121M z ekologicznym silnikiem i automatyczną skrzynią biegów.
Od 1999 r., by ograniczyć niekorzystny wpływ pojazdów na stan środowiska naturalnego, na ulicach Torunia pojawił się autobus Jelcz 120M/3 z silnikiem ekologicznym polskiej produkcji - Wytwórni Silników "PZL - Mielec". Rok później kupiono trzy "małe" Jelcze M081MB na podwoziu Mercedes-Benz Vario 814D oraz siedem Jelczy M120/3. W roku 2003 zakupiono pierwsze trzy autobusy marki MAN NL 283, w 2004 kolejne cztery i w 2005 - osiem.
W 2006 r., w ramach projektu „Odnowa infrastruktury transportu publicznego w Toruniu w latach 2005-2006”, zakupiono 10 niskopodłogowych MAN-ów Lion City z klimatyzacją kabiny kierowcy. W tym samym roku dokupiono kolejnego MAN-a z całkowitą klimatyzacją przedziału pasażerskiego.
Rok 2007 to nowy rozdział w historii toruńskich autobusów. Miasto wzbogaciło się o kolejnych dziewieć MAN-ów Lion City wyposażonych w automaty do sprzedaży biletów jednorazowych.
Od 2010 r. przez 7 lat, dostawcą floty autobusowej była firma Solaris, która przez ten czas dostarczyła model Urbino w różnej konfiguracji, w tym pięć autobusów o długości 8,6 m, 50 autobusów 12-metrowych (w tym trzy z napęden CNG i jeden hybrydowy) oraz jeden autobus 18-metrowy. Na początku 2017 r. we flocie MZK pojawiło się pięć autobusów marki Ursus (trzy 12-metrowe i dwa 10-metrowe).
Kolejnym etapem odnowy taboru toruńskiego przewoźnika była największa w historii dostawa 35 nowych autobusów, w tym 14 hybrydowych MAN-ów i 21 pojazdów z klasycznym napędem diesla produkcji firmy Solaris. Autobusy te rozpoczęły służbę przed końcem 2018 roku.
31 maja 2022 r. Toruń zrobił kolejny, milowy krok w stronę ekologicznej komunikacji miejskiej – wprowadził do taboru sześć autobusów elektrycznych. Są to pojazdy nie tylko komfortowe, ale przede wszystkim ekologiczne, zeroemisyjne. Ściśle związana z pojawieniem się elektrycznych autobusów jest infrastruktura do ich ładowania, którą także zakupiliśmy. Trzy tzw. ładowarki wolne (podwójne) stanęły na terenie zajezdni autobusowej, a trzy ładowarki szybkie, pantografowe, posłużą do ładowania elektrobusów na pętlach - po jednej na pętli na pl. św. Katarzyny, Uniwersytet, i Rubinkowo II. Autobusy zostały zakupione dzięki dofinansowaniu z UE, w ramach projektu „Poprawa funkcjonowania komunikacji miejskiej w Toruniu - BiT City II”. Dostawcą autobusów był Solaris Bus & Coach sp. z o.o.
Cztery kolejne elektryki pojawiły się w Toruniu w maju br. Pojazdy oraz infrastrukturę do ich ładowania (dwie podwójne ładowarki tzw. „wolne” na terenie zajezdni autobusowej przy ul. Legionów) zakupiono dzięki dofinansowaniu z programu Zielony Transport Publiczny realizowanemu przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Dostawcą autobusów był także Solaris.
27 czerwca br. podpisano umowę na dostawę czterech kolejnych autobusów hybrydowych. Pojazdy powinny trafić do Torunia latem przyszłego roku.
31 października br. podpisano umowę o dofinansowanie na zakup 25 szt. nowoczesnych elektrycznych autobusów wraz z infrastrukturą do ładowania. Koszt realizacji wyniesie 71 900 000,00 zł netto (88 437 000,00 zł brutto), z czego ponad 95,2%, czyli 68 450 000,00 zł zostanie sfinansowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności w ramach Inwestycji: G 1.3.2 Zeroemisyjny transport zbiorowy (autobusy).
Nowe elektryki będą nie tylko komfortowe, ale przede wszystkim ekologiczne, zeroemisyjne, przystosowane do przewozu osób z niepełnosprawnościami, o długości całkowitej 12 m, wyposażone m.in. w system informacji pasażerskiej, monitoring, klimatyzację, urządzenia do sprzedaży biletów, WiFi, ładowarki USB oraz system detekcji pożarów, a także nowoczesne magazyny energii. Na przełomie 2025 i 2026 roku planowana jest pierwsza dostawa pojazdów.
W miarę pozyskiwania zewnętrznych środków tabor będzie nadal sukcesywnie wymieniany na nowy.
